Εκτός ορίων

Tου Ηλια Μαγκλινη, Καθημερινή, 13.4.11 Ας πάρουμε τα περιστατικά με τη σειρά: ελεγκτής λεωφορείου πυροβολείται δις μέσα στο λεωφορείο, από νεαρό που συνελήφθη χωρίς εισιτήριο. Μόλις ο ελεγκτής δοκίμασε να γράψει το πρόστιμο, ως όφειλε, ο νεαρός τράβηξε πιστόλι. Από καθαρό θαύμα δεν σκοτώθηκε ή δεν τραυματίστηκε σοβαρά ο ελεγκτής ή οι γύρω επιβάτες (και από καθαρό θαύμα, ο δράστης κατόρθωσε να διαφύγει μέσα απ’ όλο αυτό το πλήθος). Αλλο περιστατικό: είκοσι περίπου μέλη του περίφημου κινήματος «Δεν πληρώνω» κατηγορούνται από την Τροχαία Αυτοκινητοδρόμων Κορίνθου ότι τη νύχτα της Κυριακής εισέβαλαν στην έδρα της υπηρεσίας και διά της βίας αφαίρεσαν και έκαψαν κλήσεις βεβαιωμένες σε βάρος οδηγών, οι οποίοι είχαν αρνηθεί να πληρώσουν το αντίτιμο στα διόδια της Εθνικής Οδού Κορίνθου-Πατρών. Σημείωση: οι κλήσεις έγιναν παρανάλωμα του πυρός όχι κάπου μακριά αλλά στο προαύλιο του τμήματος. Τα μέλη του κινήματος ισχυρίζονται ότι απλώς υπέβαλαν ενστάσεις στους αστυνομικούς, αυτές έγιναν δεκτές, και απλώς έκαψαν ακυρωμένες κλήσεις (όπως οι μαθητές καίνε κάθε τέλος της χρονιάς τα εκπαιδευτικά -άχρηστα πλέον αφού έληξε η χρονιά- βιβλία τους). Η Αστυνομία, από την άλλη, αντέτεινε ότι έγινε πραγματική εισβολή στο τμήμα, χίλιες κλήσεις εκλάπησαν, αλλά προκειμένου «να εξομαλυνθούν τα πράγματα», έγιναν δεκτές κάποιες ενστάσεις, ορισμένες κλήσεις σβήστηκαν και μερικά διπλώματα επεστραφείσαν. Στο μεταξύ, τα τελευταία γεγονότα στον Δήμο Αθηναίων φανερώνουν μιαν άλλη, ανεξέλεγκτη κατάσταση, με νέες καταλήψεις, αυτή τη φορά στο ραδιοφωνικό σταθμό του 9,84, παρουσία ισχυρών δυνάμεων ασφαλείας, ενώ στο καυτό μέτωπο της Κερατέας, το περασμένο Σαββατοκύριακο, είχαμε κάτι σαν «Γούνστοκ» (ο Θεός να το κάνει), με τραγούδια και χορούς αντίστασης, εξέγερσης, επανάστασης και πάει λέγοντας. Το πού βρίσκεται το δίκαιο και πού το άδικο μοιάζει να έχει χαθεί κάπου πίσω από όλο αυτό τον κουρνιαχτό της κλωτσοπατινάδας και της συνθηματολογίας. Σα να μην έχει καμία σημασία ή αξία το σωστό και το λάθος, αλλά απλώς να πρέπει πάση θυσία να ικανοποιηθεί ένα συλλογικό ορμέμφυτο, ένα μαζικό ένστικτο, ένας ακκισμός με την επανάσταση και την εξέγερση. Φυσικά, μπορεί κάποιος να αντιτείνει: ο νεαρός που οπλοφορούσε στο λεωφορείο (και που έριξε στο ψαχνό, ας μην το ξεχνάμε) γιατί πρέπει να σχετίζεται με λαϊκές αντιδράσεις, με τον λαό της Κερατέας, τους άνεργους συμβασιούχους; Πιθανώς (αν η Αστυνομία καταφέρει να τον συλλάβει βέβαια) να είναι κάποιος ψυχοπαθής με όπλο, μια μεμονωμένη περίπτωση ακραίας αντίδρασης. Συμφωνώ - είναι και το πιθανότερο. Το πρόβλημα δεν είναι με όσους αντιδρούν ή ακόμα και με τον τρόπο που αντιδρούν (ένα χάσμα χωρίζει το «δεν πληρώνω διόδια» από το «μπουκάρω στο αστυνομικό τμήμα, αρπάζω χίλιες κλήσεις και τις καίω με την ησυχία μου στο προαύλιο»). Το πρόβλημα είναι στο πόσο πολύ αδυνατούν οι αρμόδιοι να θέσουν κάποια όρια στη χώρα αυτή. Και δεν αναφέρομαι απλώς στο να τεθούν συγκεκριμένα όρια πάνω στη στιγμή που μαίνεται μια κρίση, αλλά αυτά τα όρια να έχουν τεθεί σε μια τέτοια γερή βάση, να έχουν θεμελιωθεί έτσι στη συλλογική συνείδηση, ώστε να μην φτάνει κανείς σε τόσο ακραίες αντιδράσεις. Μιλώ για όρια που στην ουσία πρέπει είναι κοινό κτήμα όλων, που διέπουν μια κοινότητα, που δεν αποτελούν απλώς καταστολή ή στεγνή εφαρμοργή του νόμου. Το ότι μια ομάδα ανθρώπων εισβάλλει σε ένα αστυνομικό τμήμα λέει κάτι όχι για τα μέλη της ομάδας τόσο, όσο για τα αστυνομικά όργανα: δεν ξέρουν πώς να θέσουν τα όρια διότι δεν πιστεύουν σε αυτά, δεν τα γνωρίζουν. Κι αυτό έρχεται από ψηλά. Δηλαδή, μια πολιτεία που απαιτεί θυσίες από έναν λαό δίχως όμως η ίδια να παραχωρεί κανένα από τα προνόμιά της (π.χ., ούτε σε μια μείωση βουλευτών δεν είχαν τα κότσια να προχωρήσουν, για να μη θίξουμε το ζήτημα της ατιμωρησίας πρώην υπουργών, βουλευτών κ.τ.λ.), είναι μια πολιτεία που έχει αυτοακυρωθεί. Ολοι εναντίον όλων λοιπόν. Σε μια τέτοια συνθήκη βρίσκεται η ελληνική κοινωνία κάτι που συνιστά τον απόλυτο κατακερματισμό της στοιχειώδους έννοιας της κοινότητας. Κι αυτό είναι το έσχατο όριο της συντριβής.