Για την Αριστερά της ευθύνης

 Η παρέμβαση της Μαρίας Ρεπούση στο συνέδριο της Δ. Α.

Θα ήθελα αρχικά να πω ότι χαίρομαι που βρίσκομαι μετά από πολλά χρόνια σε κομματικό συνέδριο ανάμεσα σε συντρόφους και φίλους. Το τελευταίο που πήρα μέρος ήταν το  συνέδριο του ΚΚΕεσ., το 1986 στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας αν θυμάμαι καλά, το λεγόμενο συνέδριο της διάσπασης. Έκτοτε παρέμεινα ανένταχτη και παρακολουθούσα με όλο και περισσότερη ανησυχία την εξέλιξη της ανανεωτικής αριστεράς.  Τα τελευταία χρόνια δραστηριοποιήθηκα στην ΑΡΣΗ που όπως γνωρίζετε ενίσχυσε με όσες δυνάμεις είχε τη δημιουργία αυτού του κόμματος. Είμαι λοιπόν κατά κάποιο τρόπο και παλιά και νέα στο χώρο αυτό, παλιά γιατί μεγάλωσα μέσα στην Ανανεωτική Αριστερά και νέα γιατί για πολλά χρόνια έμεινα εκτός κομματικών διαδικασιών. Από αυτή τη θέση βλέπω τα πράγματα και απ’ αυτή τη σκοπιά θα μιλήσω.

Θα επαναλάβω κι εγώ ότι η Δημοκρατική Αριστερά δημιουργήθηκε σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη συγκυρία για τη χώρα, την Ευρώπη και τον κόσμο και συνεπώς κρίσιμη και για την Αριστερά που θέλει να είναι κομμάτι αυτού του κόσμου, να επικοινωνεί μαζί του και να φροντίζει, με τη σκέψη και τη   δράση της,  για να γίνεται καλύτερος.   

Για την Αριστερά της ευθύνης,, οι καιροί είναι ακόμα πιο δύσκολοι γιατί απαιτούν από αυτήν συνεχώς ν’ αλλάζει, απαιτούν να ξανασκεφθεί τις βασικές της αρχές, ν’ αμφισβητεί ενδεχομένως ακόμα και τις δικές της παραδοχές, ν’ αφήσει δηλαδή τα παραδοσιακά μετερίζια της και να δράσει με τρόπο που δεν είναι μαθημένη. 

Οι καιροί βλέπετε δεν αστειεύονται και δεν την αφήνουν ν’ αγιάσει: Της θέτουν συνέχεια διλήμματα: Είσαστε υπέρ ή κατά της συγχώνευσης των σχολείων; είσαστε υπέρ ή κατά της κατάργησης των ζημιογόνων σιδηροδρομικών γραμμών, είσαστε υπέρ ή κατά της απεργίας των εκπαιδευτικών;, τι λέτε για τους συμβασιούχους;  τι λέτε για τους μετανάστες; Τι λέτε για τις μετατάξεις; Τι ακριβώς λέτε για τα πανεπιστήμια και τη μεταρρύθμιση; Τι ακριβώς πιστεύετε για την αξιοποίηση της ακίνητης δημόσιας περιουσίας; Ποια ακριβώς είναι η πολιτική σας στο Δήμο της Αθήνας; Ερωτήματα και διλήμματα που απαιτούν ξεκάθαρες τοποθετήσεις και που η δική μας Αριστερά δυσκολεύεται  να τις έχει. 

¨Έχοντας αφήσει ανεπιστρεπτί –θέλω να ελπίζω- πίσω της, την αδιέξοδη αντισυστημική ρητορική της Αριστεράς της συντήρησης  και παλεύοντας να ξεπεράσει τον αριστερό λαϊκισμό ο οποίος έθρεψε γενιές αριστερών, ημών συμπεριλαμβανομένων, η δημοκρατική αριστερά της ευθύνης δεν έχει εύκολες τις απαντήσεις. 

Κάθε φορά που χρειάζεται να υπερβεί τα αριστερά αντανακλαστικά της, ματώνει, καθώς συχνά βιώνει την παραπάνω διαδικασία σαν να περνάει στην άλλη όχθη, τη νεοφιλελεύθερη. Είναι λοιπόν μια διαδικασία επώδυνη και δύσκολη για την Αριστερά, ακόμα και για την ανανεωτική  αριστερά που έχει στο DNA της θα έλεγα τον αναστοχασμό και την αμφισβήτηση καθώς η ίδια της η ιστορία έχει συνδεθεί με αντίστοιχες  διεργασίες και η γέννα της η ίδια πρόκυψε μέσα από αυτές. Σε άλλους καιρούς αλλά επίσης πολύ δύσκολους, οι πολιτικοί μας πρόγονοι με επικεφαλή τον Μπάμπη Δρακόπουλο άφησαν τη σκέπη του πανίσχυρου σοβιετικού πατερούλη και την ασφάλεια που αυτή πρόσφερε  για να χαράξουν τη δύσκολη πορεία της ανανέωσης της αριστεράς με όσες αβεβαιότητες ο δρόμος αυτός είχε.  Γνωρίζουμε, οι παλαιότεροι πολύ καλύτερα από τους νεότερους, πόσο δύσκολο ήταν και εξακολουθεί να είναι το εγχείρημα. Δεν υπήρχε ωστόσο άλλος δρόμος, ο εύκολος ήταν δοκιμασμένος και αδιέξοδος.

Σε ανάλογο σημείο χάραξης πορείας νομίζω ότι βρεθήκαμε και πάλι με τη δημιουργία της Δημοκρατικής Αριστεράς. Και καλούμαστε να επισκεφθούμε εκ νέου τις κατηγορίες μέσα από τις οποίες σκεπτόμαστε τον κόσμο και οργανώνουμε τη δράση μας. Ας πάρουμε για παράδειγμα την κατηγορία εργασιακά δικαιώματα και Εργαζόμενοι. 

Η Αριστερά ήταν πάντοτε με τους εργαζόμενους και τα δικαιώματά τους, τα όποια δικαιώματα. Μπορεί σήμερα να είναι ; 

Μπορεί σήμερα η Αριστερά της Ευθύνης να είναι γενικά με τα εργασιακά δικαιώματα, πολλά από τα οποία συσσωρεύτηκαν μέσα από αλισβερίσια που ονομάσαμε συνδικαλισμό ή και μακροχρόνιες αδράνειες; 

Μπορεί η Αριστερά της ευθύνης να σκεφθεί σήμερα τα εργασιακά δικαιώματα ανεξάρτητα από την έννοια του δημόσιου συμφέροντος; Ισχυρίζομαι πως όχι.  

Μπορεί ταυτόχρονα ν’ αφήσει όλη την πολιτική της κληρονομιά, την Αριστερά των αγώνων και των δικαιωμάτων στην άλλη αριστερά τη λεγόμενη ριζοσπαστική;  Ούτε κι αυτό. Και αυτό όχι για λόγους επιβίωσης, όχι για να περάσουμε το 3% αλλά γιατί μόνον η αριστερά της ευθύνης είναι ικανή  εντέλει να υπερασπιστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα, να λειτουργήσει για να έχουν θέση στον ήλιο όχι μόνον η δική μας γενιά αλλά και  οι επόμενες. Γι αυτό το εγχείρημά της είναι εξαιρετικά δύσκολο αλλά ταυτόχρονα εξαιρετικά ελπιδοφόρο και γοητευτικό. Γιατί χρειάζεται να οδηγήσει αυτήν την κληρονομιά, την κληρονομιά των αγώνων, των διεκδικήσεων, των δικαιωμάτων σε νέα μονοπάτια, να την κάνει από συμμέτοχο της κρίσης σε ατραπό για την υπέρβασή της. Αυτή είναι κατά τη γνώμη μου η αποστολή της.

Από αυτήν την άποψη η συγκυρία είναι ευνοϊκή. Η κρίση την ωθεί στα δύσκολα, την υποχρεώνει να ξαναδεί συνολικά και με νέα μάτια τα πράγματα, να δώσει νέα περιεχόμενα  στις αξίες της, να τις εμπλουτίσει για ν’ αντέξουν στο χρόνο.  Αυτός είναι πιστεύω ο δρόμος.  Ένας δρόμος πάνω και πέρα από τα αυτονόητα οποιασδήποτε προέλευσης. Παράδειγμα ενός τέτοιου δρόμου θεωρώ την πολιτική απόφαση της ΔΗΜΑΡ για τις συγχωνεύσεις των σχολείων. Τι έλεγε η απόφαση; Καταρχήν έμπαινε στον κόπο του ζητήματος και δεν το κατήγγειλε. ¨Έλεγε επίσης ότι δεν είμαστε γενικά υπέρ ή κατά. Κάποια σχολεία χρειάζεται και μπορούν να  συγχωνευθούν και κάποια άλλα όχι. Ο λόγος αυτός είναι δύσκολος καθώς δεν κινείται στη συνηθισμένη λογική του άσπρου-μαύρου. Πολλοί ίσως θα πουν ότι  μας στερεί ψηφοφόρους και ότι η ΔΑ είναι στην κόψη του ξυραφιού και χρειάζεται όλους τους πιθανούς ψηφοφόρους. Δεν μπορεί όμως να τους έχει. Αντιλαμβάνομαι και συμμερίζομαι το επιχείρημα της επιβίωσης. Είναι σημαντικό , δεν το υποτιμώ καθόλου. Πιστεύω όμως ότι η επιβίωση και η ανάπτυξη της ΔΗΜΑΡ δεν μπορεί παρά να προκύψει από αυτόν τον πολύχρωμο νέο αριστερό λόγο μιας αριστεράς της ευθύνης.