Ο τεμπέλικος ακτιβισμός

Κώστας Ντιός: The crossing of the lake, 2007

Του Πάσχου Μανδραβέλη, Καθημερινή, 22.4.11

Η επίθεση των τραμπούκων κατά τη διάρκεια της διάλεξης του James D. Watson στο πανεπιστήμιο της Πάτρας δημιούργησε αρκετή συζήτηση στο Διαδίκτυο. Ο 84χρονος καθηγητής είναι ένας από τους ερευνητές που σε ηλικία 25 ετών ανακάλυψε τη διπλή έλικα του DNA. Στα γεράματά του εξέφρασε σε συνέντευξη κάποιες ρατσιστικές απόψεις, τις οποίες αργότερα ανασκεύασε. Γι’ αυτό το «έγκλημα» οι «ευαίσθητοι» αποφάσισαν να κάνουν «δυναμική παρέμβαση» σε ένα συνέδριο... Χημείας. Από τύχη, και την άμεση αντίδραση των παριστάμενων, γλίτωσε ο ίδιος και η χώρα τα χειρότερα.Αυτό το συμβάν πυροδότησε συζητήσεις. Αφενός για το απολίθωμα της μεταπολίτευσης που ονομάζεται «πανεπιστημιακό άσυλο» και αφετέρου για το δικαίωμα διαμαρτυρίας κατά απόψεων που θεωρούνται ρατσιστικές, ακόμη κι αν τις εκστομίζει κάποιος γκουρού της επιστήμης.

Σχετικά με το τελευταίο, είναι ενδιαφέρουσα η άποψη κάποιου ψευδώνυμου plagal, που δημοσιεύτηκε στον δικτυακό τόπο buzz.reality-tape.com (κρατώ τη γλώσσα και μεταφράζω τους αγγλικούς όρους): «Αξίζει να διοργανώσει κανείς διαμαρτυρία εναντίον των ρατσιστικών, ομοφοβικών κ.τ.λ. θέσεων του Watson; Ναι, αξίζει. Να μαζέψεις κόσμο, να ενημερώσεις τους φοιτητές, να μοιράσεις φυλλάδια. Να μπεις στην ομιλία και την ώρα των ερωταπαντήσεων να σηκωθείς και με τρόπο που να μην μπορεί κανείς να σε κατηγορήσει για κάφρο να τον ξεβρακώσεις μπροστά σε όλον τον κόσμο για το πόσο φασιστάκος είναι, με μια (αξιοπρεπή) επιθετική, δηκτική και καραμπουζουκλίδικη ερώτηση. Και άμα το παίζει Κινέζος, έχε και άλλους δικούς σου μέσα, οι οποίοι, χωρίς να τον διακόψουν, θα σηκωθούν και θα του ανασκευάσουν τις ανοησίες στη βάση της επιστημονικής αυστηρότητας. Καν’ τον ρόμπα· πώς το λένε; Με το γάντι, για να τον πονέσει κιόλας, γιατί τώρα απλά βγαίνεις εσύ κάφρος».

Αυτή η παρέμβαση δεν είναι μόνο δημοκρατική. Είναι και παραγωγική. Με αξιοπρεπείς ερωτήσεις -έστω κι αν είναι επιθετικές ή... «καραμπουζουκλίδικες»- φωτίζονται και εκτίθενται οι απόψεις. Ολοι μαθαίνουν κάτι κι εκτιμούν ή απαξιώνουν τα λεχθέντα. Με τα στειλιάρια δεν «εμφανίζεσαι απλώς κάφρος». Στερείς από τους παριστάμενους τη δυνατότητα να κατανοήσουν την θέση σου.

Μόνο που τέτοιες πρακτικές έχουν το ίδιο ελάττωμα με τη δημοκρατία. Χρειάζονται δουλειά και προετοιμασία. Πρέπει να διαβάσεις, να κατανοήσεις, να συντάξεις ερωτήσεις, να προπαγανδίσεις κ.λπ. Αντιθέτως, η εισβολή -ειδικά σε ελληνικό ΑΕΙ- είναι εύκολη υπόθεση. Φτιάχνεις ένα πανό, ετοιμάζεις ένα ξύλινο (και συνεπώς έτοιμο από προηγούμενες «παρεμβάσεις») λογίδριο, και εκστομίζεις δύο πολυφορεμένα συνθήματα. Εχεις δηλαδή «επανάσταση» σε συσκευασία και χωρίς κόπο.

Ο τεμπέλικος ακτιβισμός δεν είναι ίδιον μόνο των αριστερίστικων ομάδων. Και το συνδικαλιστικό κίνημα έχει βολευτεί με την ευκολία των αντιπαραγωγικών κινητοποιήσεων. Οι ηγεσίες του έχουν δημοσιοϋπαλληληθεί. Δεν στύβουν το μυαλό τους για να προβάλουν τα αιτήματα του κλάδου. Αντιθέτως, κάνουν μια εύκολη και ανεμπόδιστη κατάληψη ή κλείνουν κάθε τρεις και λίγο το κέντρο των πόλεων, αδιαφορώντας για το γεγονός ότι στρέφουν τους πολίτες εναντίον των εργαζομένων. Με άλλα λόγια, δεν έχουμε έλλειμμα παραγωγικότητας μόνο στην οικονομία. Εχουμε και στον συνδικαλισμό και στον ακτιβισμό.