∆ήµοι χωρίς πόλεις

 Του Τάκη Θεοδωρόπουλου, ΝΕΑ, 4.4.11

Το απύθµενο χρέος των µεγάλων δήµων είναι ένα µέρος του προβλήµατος. Το άλλο, ίσως και το πιο ουσιαστικό, είναι ότι καταφέραµε να έχουµε δήµους πνιγµένους στα χρέη και να µην έχουµε πόλεις. Ή, µάλλον, να έχουµε πόλεις πνιγµένες στα σκουπίδια χωρίς πεζοδρόµια για να περπατήσεις, που σε ταπεινώνουν σε κάθε σου βήµα, πόλεις απάνθρωπες, πόλεις που καταρρακώνουν την αξιοπρέπειά σου. ∆ήθεν πόλεις. Η εξίσωση µοιάζει µαγική: οι δήµοι µετατράπηκαν σε Γαργαντούες πιστώσεων τα χρόνια της µεγάλης καταστρο φής. Τον καιρό της αντιπαροχής, ο Τσαρούχης έλεγε πως µας συµφέρει περισσότερο να πληρώνουµε τους εργολάβους για να µη χτίζουν. Οι δήµοι των µεγάλων πόλεων τον πήραν κατά γράµµα: πληρώνονταν για να µην κάνουν τίποτε, καταβρόχθιζαν εκατοµµύρια για να παρακολουθούν την καταστροφή.

Μα, θα µου πείτε, η Αθήνα ήταν ήδη καταδικασµένη από τη δεκαετία του εξήντα, ο υδροκεφαλισµός της δηµιουργήθηκε µε την αστυφιλία, µε τον πολιτισµό του διαµερίσµατος, µε την κουλτούρα της πολυκατοικίας. Μόνο που η Αθήνα, ακόµα και τη δεκαετία του ογδόντα, παρά το νέφος ήταν µια βιώσιµη πόλη. Ακόµη και τη δεκαετία του ενενήντα. Σήµερα, η Αθήνα που ζήσαµε τις ηµέρες των Ολυµπιακών µοιάζει µε ιστορική ανάµνηση.

Θα µου πείτε τα πράγµατα άλλαξαν, η σύνθεση του πληθυσµού άλλαξε, το κέντρο της Αθήνας µετατράπηκε σε χωµατερή της ανθρώπινης απελπισίας και αν ακόµη ελπίζουµε ότι µπορεί κάτι να σωθεί, όλοι ξέρουµε πως πρέπει να τα ξαναπάρουµε όλα από την αρχή. Ξέρουµε ακόµη πως τα πράγµατα θα ήταν εντελώς διαφορετικά αν οι δήµοι ήταν βουτηγµένοι στα χρέη µεν, αλλά είχαµε πόλεις για να ζήσουµε δε. Και ο Περικλής έριξε έξω την Αθήνα, πλην όµως έχτισε τον Παρθενώνα.

Τότε θα µπορούσαµε να µιλήσουµε σοβαρά για τις περίφηµες προοπτικές ανάκαµψης – άλλο φάντασµα και τούτο –, τότε θα µπορούσαµε να πούµε πως η Αθήνα είναι πνιγµένη στα χρέη, χρεωθήκαµε όµως για να την κάνουµε πόλη, ότι η πρωτεύουσα δεν είναι κατάλληλη µόνο για σαφάρι µε θηράµατα τους ίδιους τους πολίτες της.

Φταίει η ανικανότητα των δηµοτικών της αρχόντων; Φταίει η κοινωνία των πελατών; Φταίει το... περίφηµο σύστηµα (ο Θεός να το κάνει σύστηµα);

Φταίει ο καπιταλισµός; Φταίνε τα µονοπώλια; Ελα ντε! Ποιος να φταίει;

Προχθές δύο ολόκληρα υπουργεία θριαµβολογούσαν γιατί κατάφεραν, λέει, να συγκεντρώσουν επιτέλους τις οικονοµικές υποχρεώσεις των δήµων όλης της χώρας. Είναι µεγάλο επιστηµονικό επίτευγµα, δεν λέω, ένα λιθαράκι στη µακραίωνη ιστορία του πνεύµατος, συµφωνώ, που µας επιτρέπει να αισιοδοξούµε ότι σε µερικές γενιές, αν συνεχίσουµε έτσι, η Αθήνα µπορεί να ξαναγίνει πόλη.

Σήµερα, η Αθήνα που ζήσαµε τις ηµέρες των Ολυµπιακών µοιάζει µε ιστορική ανάµνηση