Η αρχαία πυρά

Tου Παντελη Μπουκαλα, Καθημερινή, 3.3.11

Κανείς δεν θα ’θελε να ζήσει σε μια κοινωνία όπου όλοι θα συμφωνούν με όλους και καμία αμφιβολία, αμφισβήτηση ή διαφορά δεν θα ταράζει την ησυχία τους. Ενας τόπος κατοικημένος από «ψυχές μαραγκιασμένες», σαν τις σεφερικές, θα ήταν μονόχνωτος και μοτότονος, ψυχικά και πνευματικά ισοπεδωμένος· ένας παράδεισος ανεπιθύμητος. Η κόντρα είναι το αλάτι της ζωής, η διαφορά, η σύγκρουση. Και δεν γίνεται πάντοτε με το γάντι η σύγκρουση αυτή. Κανένα σαβουάρ βιβρ δεν μπορεί να τη θέσει εντός ορίων, να την υποτάξει σε σιδερένιους κανόνες καθωσπρεπισμού και ορθότητας.

Ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι κάποτε υπήρχαν όροι και όρια, ο διαδικτυωμένος καιρός μας τα έριξε στο κουβαδάκι με τα απορρίμματα, στο κάτω άκρο της οθόνης του υπολογιστή. Τώρα, όχι απλώς όλοι διαφωνούν με όλους (όπως, πιθανότατα, γινόταν πάντοτε και παντού) αλλά, τουλάχιστον στις δυτικές μας πολιτείες, έχουν και τη δυνατότητα να ανακοινώσουν τη διαφωνία τους στον αχανή κυβερνοχώρο. Οπως ακριβώς γίνεται τούτες τις ημέρες με το σχέδιο νόμου του υπουργείου Δικαιοσύνης, στόχος του οποίου είναι «η καταπολέμηση ιδιαίτερα σοβαρών μορφών και εκδηλώσεων ρατσισμού και ξενοφοβίας μέσω του ποινικού δικαίου».

Δεν είναι γνώρισμα της εποχής μας ούτε η μισαλλοδοξία ούτε η δίωξη (με ποικίλα προσχήματα και συχνά με δηλούμενες καλές προθέσεις) της αντίθετης, «αντικανονικής» άποψης. Κι αν υπάρχουν αναρίθμητα πράγματα να καμαρώνουμε για την ελληνική αρχαιότητα, δεν λείπουν και κάμποσα ιδιαζόντως στενάχωρα. Ας θυμηθούμε ότι στην καρδιά του χρυσού αιώνα και στη γενέτειρα της δημοκρατίας, όταν αποθεωνόταν ο ορθός λόγος, οι Αθηναίοι έκαψαν δημόσια στην αγορά όλα τα συγγράμματα του «άθεου» Πρωταγόρα, επειδή στο «Περί θεών» έργο του έλεγε πως αδυνατεί να διαβεβαιώσει ότι υπάρχουν θεοί ή ότι δεν υπάρχουν· και για να γλιτώσει τη ζωή του μπήκε κατεσπευσμένα σε ένα καράβι με προορισμό τη Σικελία, μόνο που το πλοίο ναυάγησε και ο αγνωστικιστής σοφιστής πνίγηκε.

Δεν προβλέπει βέβαια πυρά το σχέδιο νόμου του κ. Καστανίδη. Προβλέπει φυλάκιση και χρηματική ποινή για όποιον «από πρόθεση, δημόσια, προφορικά ή διά του Τύπου ή μέσω του διαδικτύου ή με οποιοδήποτε άλλο μέσο και τρόπο προκαλεί ή διεγείρει σε βιαιοπραγίες ή εχθροπάθεια κατά ομάδας ή προσώπου, που προσδιορίζονται με βάση τη φυλή, το χρώμα, τη θρησκεία, την εθνική ή εθνοτική καταγωγή, τον γενετήσιο προσανατολισμό». Φυλάκιση και χρηματική ποινή προβλέπονται και για όποιον «εγκωμιάζει ή αρνείται ή εκμηδενίζει τη σημασία εγκλημάτων γενοκτονίας, εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας και εγκλημάτων πολέμου». Επηρεασμένος ίσως από τις καιρικές συνθήκες ή επειδή η υπουργική του αυθεντία αντιμετωπίζει τη διαβούλευση σαν άνευ ουσίας υποχρέωση, ο κ. Καστανίδης χαρακτήρισε «καταιγίδα ανοησιών» την ασκούμενη κριτική. Αλλά γι’ αυτά αύριο.