Συνέντευξη, ΒΗΜΑ, 27.2.11
Η επίκουρη καθηγήτρια Φιλοσοφίας μιλάει για την πρωτοβουλία 20 πανεπιστημιακών οι οποίοι εξέδωσαν κείμενο όπου εξηγούν γιατί δεν απεργούν
Την περασμένη Τετάρτη η πανεργατική απεργία και οι κινητοποιήσεις που έγιναν σε όλη την Ελλάδα ήταν, σύμφωνα με εκτιμήσεις, οι μεγαλύτερες της τελευταίας εικοσαετίας. Ο κόσμος δρα- και αντιδράόταν «ο κόμπος φτάνει στο χτένι».Μια διαφορετική αντίδραση όμως ήρθε από τον χώρο του Πανεπιστημίου την Τρίτη, παραμονή της απεργίας. Είκοσι πανεπιστημιακοί υπέγραψαν και έδωσαν στη δημοσιότητα κείμενο στο οποίο εξηγούν γιατί δεν απεργούν. « Η απόφασή μας βασίζεται στην άποψή μας ότι την ώρα της κρίσης δεν μπορούμε να λέμε “η κρίση δεν αφορά εμένα, ας πληρώσουν οι άλλοι”, ούτε μπορούμε να κρατάμε όμηρο την κοινωνία απαιτώντας να πληρώσουν τον μισθό μας οι άνεργοι και οι συνταξιούχοι» υποστηρίζουν. Οπως λένε, «από την κρίση θα βγούμε με περισσότερη και καλύτερη δουλειά». Η επίκουρη καθηγήτρια Φιλοσοφίας στο Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών κυρία Βάσω Κιντή, η οποία συνυπογράφει το κείμενο,μας μιλάει για το πώς γεννήθηκε αυτή η πρωτοβουλία,λέει ότι όλα τα προβλήματα δεν λύνονται με απεργίες και καταλογίζει στην ΠΟΣΔΕΠ ότι επιλέγει στη συγκεκριμένη συγκυρίααδιέξοδες μορφές πάλης.
- Κυρία Κιντή, πώς προέκυψε η ανακοίνωση «Δεν απεργώ» των πανεπιστημιακών;
«Ηταν πρωτοβουλία ενός συναδέλφου από την Κρήτη, του Γιάννη Καρακάση, ο οποίος συνέταξε και το κείμενο. Διακινήθηκε για πολύ λίγο επειδή δεν υπήρχαν τα χρονικά περιθώρια. Γι΄ αυτό και υπήρχαν λίγες υπογραφές. Τώρα που την είδαν και άλλοι συνάδελφοί μας αρκετοί μάς έγραψαν ότι θα ήθελαν και αυτοί να την υπογράψουν».
- Εκτιμάτε ότι υπάρχει μια τάση διαφοροποίησης στην πανεπιστημιακή κοινότητα από αυτήν της επιλογής των απεργιών;
«Βλέπω ότι υπάρχει αρκετά μεγάλος αριθμός ανθρώπων και στα πανεπιστήμια που βλέπουν ότι μια συμπεριφορά όπως αυτή που μας έφερε στο χείλος της χρεοκοπίας δεν μπορεί να είναι η λύση στα σημερινά μας προβλήματα. Πολύς κόσμος έδειξε να συμμερίζεται, έστω και εκ των υστέρων, αυτόν τον συμβολικό τρόπο αντίδρασης».
- Δηλαδή, όσοι υπογράφετε το κείμενο πιστεύετε ότι οι απεργίες μπορεί να οδήγησαν στη σημερινή κατάσταση την Ελλάδα;
«Οχι ακριβώς οι απεργίες. Γιατί προφανώς κανείς από εμάς δεν είναι εναντίον των απεργιών και όλοι μας έχουμε απεργήσει στη ζωή μας και θα απεργήσουμε ξανά. Αλλά μια λογική όπου ζητάς συνεχώς από το κράτος κυρίως προνόμια, και δεν αναφέρομαι στους πανεπιστημιακούς, οι οποίοι είναι πολύ χαμηλά αμειβόμενοι σε σχέση με άλλους, μια συνεχής διεκδίκηση αυτών των προνομίων τα οποία ικανοποιούνται μόνο με δανεικά μάς οδήγησε σε αυτή την κατάσταση. Σήμερα τα συγκεκριμένα προβλήματα που έχουμε δεν θα λυθούν με απεργίες».
- Πώς βλέπετε να λύνονται; «Οπως αναφέρεται και στην ανακοίνωση, με περισσότερη δουλειά γιατί πρέπει να παραχθεί πλούτος ώστε να μη στηριζόμαστε πάντα σε δανεικά».
- Η περισσότερη δουλειά όμωςδεν συνεπάγεται και αντίστοιχες μισθολογικές απολαβές ή οι αμοιβές είναι ικανοποιητικές αλλά εμείς δουλεύουμε λιγότερο;
«Διάφοροι που απεργούν συνεχώς αυτές τις ημέρες έχουν υψηλές απολαβές οι οποίες δεν προκύπτουν από περισσότερη εργασία αλλά προκύπτουν από ειδικές διασυνδέσεις με το κράτος επί σειρά ετών που τους επέτρεψαν να έχουν όλα αυτά τα προνόμια. Οπως γράφουμε και στην ανακοίνωσή μας, οι μισθοί των πανεπιστημιακών είναι κάτω από το μισό τού πλαφόν των εργαζομένων στις ΔΕΚΟ. Δεν μπορούμε λοιπόν εμείς να απεργούμε με τον ίδιο τρόπο. Από την άλλη, όταν λέμε να εργαζόμαστε περισσότερο δεν εννοούμε ότι δεν πρέπει να σκεφτόμαστε και να βάζουμε το κεφάλι κάτω και να δουλεύουμε. Απλώς η συγκεκριμένη συγκυρία απαιτεί να παραχθεί πλούτος και αυτός πώς αλλιώς θα παραχθεί; Δεν μπορεί να ζούμε συνεχώς με δανεικά». - Στην ανακοίνωση επισημαίνεται ότι η ομοσπονδία σας, η ΠΟΣΔΕΠ, η οποία και συμμετείχε στην απεργία,έχει δίκαια αιτήματα. Με ποιον τρόπο θεωρείτε ότι πρέπει οι πανεπιστημιακοί να προωθήσουν την επίλυσή τους; «Η δική μας ανακοίνωση δεν ήθελε να κάνει αντιπολίτευση στην ΠΟΣΔΕΠ. Θέλαμε απλώς να δείξουμε ότι αυτές οι μορφές πάλης είναι στη συγκεκριμένη συγκυρία αδιέξοδες. Δεν μπορούμε να διαμοιράζουμε όχι πλέον τα ιμάτια αλλά ούτε τα κουρέλια του κράτους. Θα πρέπει να δείξουμε περισσότερη αλληλεγγύη, και αυτό το τονίζουμε, και σε ανθρώπους που δεν έχουν τρόπο να διεκδικήσουν μια δίκαιη κατανομή των βαρών. Δηλαδή, τους ανέργους και τους συνταξιούχους. Θα πρέπει, οι πανεπιστημιακοί, να θέτουμε τα αιτήματά μας υπόψη της κοινωνίας και της κυβέρνησης, αλλά χωρίς αυτό να μας οδηγεί σε μια κατάσταση όπου αναιρείται η συνθήκη της συμβολής όλων στο ξεπέρασμα της κρίσης».
- Αναφερθήκατε και σε άλλες κοινωνικές ομάδες και, επειδή οι άνθρωποι της διανόησης πολλές φορές είστε στην πρωτοπορία της σκέψης και ανοίγετε δρόμους, το μήνυμά σας είναι «όχι απεργίες, όχι κινητοποιήσεις»;
«Οπως είπα και πριν, δεν είμαστε εναντίον των απεργιών εν γένει. Αυτό ήταν μια συμβολική κίνηση. Ειδικά στους πανεπιστημιακούς οι απεργίες είναι πολύ συχνά τελετουργικές. Οι διοικήσεις των πανεπιστημίων κλείνουν τα πανεπιστήμια όταν υπάρχουν γενικές απεργίες, οπότε είτε απεργείς είτε δεν απεργείς δεν εργάζεσαι. Σε άλλες περιπτώσεις οι πανεπιστημιακοί απεργούν αλλά ο μισθός τους δεν περικόπτεται και είναι μια πρακτική η οποία εντάσσεται στο κλίμα της Μεταπολίτευσης που μας έφερε στη χρεοκοπία. Απέναντι σε αυτές τις τελετουργικές απεργίες που είναι αδιέξοδες θέλαμε να σταθούμε κριτικά και όχι γενικά στο δικαίωμα της απεργίας. Προφανώς και η κοινωνία πρέπει να αντιστέκεται σε πολιτικές που δεν λαμβάνουν υπόψη τους υπαρκτά προβλήματα».
- Και πώς θα ακουστεί η φωνή όλων αυτών τα δικαιώματα των οποίων θίγονται, τα οποία δεν είναι πάντα οικονομικά;
«Ναι, μέσω των κινητοποιήσεων μπορεί να ακουστεί η φωνή τους. Αλλά είναι μια φωνή που αυτή τη στιγμή ζητάει από ένα κράτος που είναι σχεδόν χρεοκοπημένο να πάρει και άλλα δανεικά και να συνεχίσει μια πορεία που μας οδηγεί στη χρεοκοπία».
«Ολοι έχουμε μερίδιο ευθύνης»
- Λέτενα βοηθήσουμε όλοι σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία. «Τα φάγαμεόμωςόλοι μαζί», όπως είπε ο κ. Πάγκαλος;
«Θα έλεγα ότι όλοι έχουμε μερίδιο ευθύνης για την κατάσταση στην οποία έχουμε φθάσει.Προφανώς δεν είναι ίδιο το βάρος της ευθύνης που επιμερίζεται σε όλους,αλλά, αφού αυτή η κοινωνία είναι δική μας και αυτή η χώρα είναι όλων μας,όλοι πρέπει να προσπαθήσουμε να τη σώσουμε. Δεν πρέπει να εμφανιζόμαστε σαν ανώριμα παιδιά που περιμένουν να τα σώσουν κάποιοι άλλοι.Εμείς έχουμε την ευθύνη για το τι θα γίνει η χώρα και εμείς πρέπει να την αναλάβουμε».
- Η ανακοίνωσή σας θα μπορούσε να εκληφθεί ως μια πρόταση ανοχής σε όσα συμβαίνουν.
«Κοιτάξτε,η πρωτοβουλία μας αυτή δεν είναι μια πολιτική κίνηση.Αυτές οι υπογραφές μαζεύτηκαν αμέσως από μια αυθόρμητη διάθεση να δηλώσουμε ότι δεν θέλουμε να συνεχίσουμε όπως πριν.Δεν ήταν κάτι που είχαμε προγραμματίσει. Κυρίως θέλαμε να δηλώσουμε με τη στάση μας ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να ζούμε με δανεικά,ότι δεν ταυτιζόμαστε με διεκδικήσεις ομάδων που δεν σκέφτονται το σύνολο,δεν δείχνουν αλληλεγγύη,και κυρίως ότι δεν μπορούμε να διαμοιράζουμε τα ιμάτια του κράτους με έναν τρόπο ιδιοτελή. Πρέπει να σκεφτόμαστε και τους άλλους».
- Κυρία Κιντή, πώς προέκυψε η ανακοίνωση «Δεν απεργώ» των πανεπιστημιακών;
«Ηταν πρωτοβουλία ενός συναδέλφου από την Κρήτη, του Γιάννη Καρακάση, ο οποίος συνέταξε και το κείμενο. Διακινήθηκε για πολύ λίγο επειδή δεν υπήρχαν τα χρονικά περιθώρια. Γι΄ αυτό και υπήρχαν λίγες υπογραφές. Τώρα που την είδαν και άλλοι συνάδελφοί μας αρκετοί μάς έγραψαν ότι θα ήθελαν και αυτοί να την υπογράψουν».
- Εκτιμάτε ότι υπάρχει μια τάση διαφοροποίησης στην πανεπιστημιακή κοινότητα από αυτήν της επιλογής των απεργιών;
«Βλέπω ότι υπάρχει αρκετά μεγάλος αριθμός ανθρώπων και στα πανεπιστήμια που βλέπουν ότι μια συμπεριφορά όπως αυτή που μας έφερε στο χείλος της χρεοκοπίας δεν μπορεί να είναι η λύση στα σημερινά μας προβλήματα. Πολύς κόσμος έδειξε να συμμερίζεται, έστω και εκ των υστέρων, αυτόν τον συμβολικό τρόπο αντίδρασης».
- Δηλαδή, όσοι υπογράφετε το κείμενο πιστεύετε ότι οι απεργίες μπορεί να οδήγησαν στη σημερινή κατάσταση την Ελλάδα;
«Οχι ακριβώς οι απεργίες. Γιατί προφανώς κανείς από εμάς δεν είναι εναντίον των απεργιών και όλοι μας έχουμε απεργήσει στη ζωή μας και θα απεργήσουμε ξανά. Αλλά μια λογική όπου ζητάς συνεχώς από το κράτος κυρίως προνόμια, και δεν αναφέρομαι στους πανεπιστημιακούς, οι οποίοι είναι πολύ χαμηλά αμειβόμενοι σε σχέση με άλλους, μια συνεχής διεκδίκηση αυτών των προνομίων τα οποία ικανοποιούνται μόνο με δανεικά μάς οδήγησε σε αυτή την κατάσταση. Σήμερα τα συγκεκριμένα προβλήματα που έχουμε δεν θα λυθούν με απεργίες».
- Πώς βλέπετε να λύνονται; «Οπως αναφέρεται και στην ανακοίνωση, με περισσότερη δουλειά γιατί πρέπει να παραχθεί πλούτος ώστε να μη στηριζόμαστε πάντα σε δανεικά».
- Η περισσότερη δουλειά όμωςδεν συνεπάγεται και αντίστοιχες μισθολογικές απολαβές ή οι αμοιβές είναι ικανοποιητικές αλλά εμείς δουλεύουμε λιγότερο;
«Διάφοροι που απεργούν συνεχώς αυτές τις ημέρες έχουν υψηλές απολαβές οι οποίες δεν προκύπτουν από περισσότερη εργασία αλλά προκύπτουν από ειδικές διασυνδέσεις με το κράτος επί σειρά ετών που τους επέτρεψαν να έχουν όλα αυτά τα προνόμια. Οπως γράφουμε και στην ανακοίνωσή μας, οι μισθοί των πανεπιστημιακών είναι κάτω από το μισό τού πλαφόν των εργαζομένων στις ΔΕΚΟ. Δεν μπορούμε λοιπόν εμείς να απεργούμε με τον ίδιο τρόπο. Από την άλλη, όταν λέμε να εργαζόμαστε περισσότερο δεν εννοούμε ότι δεν πρέπει να σκεφτόμαστε και να βάζουμε το κεφάλι κάτω και να δουλεύουμε. Απλώς η συγκεκριμένη συγκυρία απαιτεί να παραχθεί πλούτος και αυτός πώς αλλιώς θα παραχθεί; Δεν μπορεί να ζούμε συνεχώς με δανεικά». - Στην ανακοίνωση επισημαίνεται ότι η ομοσπονδία σας, η ΠΟΣΔΕΠ, η οποία και συμμετείχε στην απεργία,έχει δίκαια αιτήματα. Με ποιον τρόπο θεωρείτε ότι πρέπει οι πανεπιστημιακοί να προωθήσουν την επίλυσή τους; «Η δική μας ανακοίνωση δεν ήθελε να κάνει αντιπολίτευση στην ΠΟΣΔΕΠ. Θέλαμε απλώς να δείξουμε ότι αυτές οι μορφές πάλης είναι στη συγκεκριμένη συγκυρία αδιέξοδες. Δεν μπορούμε να διαμοιράζουμε όχι πλέον τα ιμάτια αλλά ούτε τα κουρέλια του κράτους. Θα πρέπει να δείξουμε περισσότερη αλληλεγγύη, και αυτό το τονίζουμε, και σε ανθρώπους που δεν έχουν τρόπο να διεκδικήσουν μια δίκαιη κατανομή των βαρών. Δηλαδή, τους ανέργους και τους συνταξιούχους. Θα πρέπει, οι πανεπιστημιακοί, να θέτουμε τα αιτήματά μας υπόψη της κοινωνίας και της κυβέρνησης, αλλά χωρίς αυτό να μας οδηγεί σε μια κατάσταση όπου αναιρείται η συνθήκη της συμβολής όλων στο ξεπέρασμα της κρίσης».
- Αναφερθήκατε και σε άλλες κοινωνικές ομάδες και, επειδή οι άνθρωποι της διανόησης πολλές φορές είστε στην πρωτοπορία της σκέψης και ανοίγετε δρόμους, το μήνυμά σας είναι «όχι απεργίες, όχι κινητοποιήσεις»;
«Οπως είπα και πριν, δεν είμαστε εναντίον των απεργιών εν γένει. Αυτό ήταν μια συμβολική κίνηση. Ειδικά στους πανεπιστημιακούς οι απεργίες είναι πολύ συχνά τελετουργικές. Οι διοικήσεις των πανεπιστημίων κλείνουν τα πανεπιστήμια όταν υπάρχουν γενικές απεργίες, οπότε είτε απεργείς είτε δεν απεργείς δεν εργάζεσαι. Σε άλλες περιπτώσεις οι πανεπιστημιακοί απεργούν αλλά ο μισθός τους δεν περικόπτεται και είναι μια πρακτική η οποία εντάσσεται στο κλίμα της Μεταπολίτευσης που μας έφερε στη χρεοκοπία. Απέναντι σε αυτές τις τελετουργικές απεργίες που είναι αδιέξοδες θέλαμε να σταθούμε κριτικά και όχι γενικά στο δικαίωμα της απεργίας. Προφανώς και η κοινωνία πρέπει να αντιστέκεται σε πολιτικές που δεν λαμβάνουν υπόψη τους υπαρκτά προβλήματα».
- Και πώς θα ακουστεί η φωνή όλων αυτών τα δικαιώματα των οποίων θίγονται, τα οποία δεν είναι πάντα οικονομικά;
«Ναι, μέσω των κινητοποιήσεων μπορεί να ακουστεί η φωνή τους. Αλλά είναι μια φωνή που αυτή τη στιγμή ζητάει από ένα κράτος που είναι σχεδόν χρεοκοπημένο να πάρει και άλλα δανεικά και να συνεχίσει μια πορεία που μας οδηγεί στη χρεοκοπία».
«Ολοι έχουμε μερίδιο ευθύνης»
- Λέτενα βοηθήσουμε όλοι σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία. «Τα φάγαμεόμωςόλοι μαζί», όπως είπε ο κ. Πάγκαλος;
«Θα έλεγα ότι όλοι έχουμε μερίδιο ευθύνης για την κατάσταση στην οποία έχουμε φθάσει.Προφανώς δεν είναι ίδιο το βάρος της ευθύνης που επιμερίζεται σε όλους,αλλά, αφού αυτή η κοινωνία είναι δική μας και αυτή η χώρα είναι όλων μας,όλοι πρέπει να προσπαθήσουμε να τη σώσουμε. Δεν πρέπει να εμφανιζόμαστε σαν ανώριμα παιδιά που περιμένουν να τα σώσουν κάποιοι άλλοι.Εμείς έχουμε την ευθύνη για το τι θα γίνει η χώρα και εμείς πρέπει να την αναλάβουμε».
- Η ανακοίνωσή σας θα μπορούσε να εκληφθεί ως μια πρόταση ανοχής σε όσα συμβαίνουν.
«Κοιτάξτε,η πρωτοβουλία μας αυτή δεν είναι μια πολιτική κίνηση.Αυτές οι υπογραφές μαζεύτηκαν αμέσως από μια αυθόρμητη διάθεση να δηλώσουμε ότι δεν θέλουμε να συνεχίσουμε όπως πριν.Δεν ήταν κάτι που είχαμε προγραμματίσει. Κυρίως θέλαμε να δηλώσουμε με τη στάση μας ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να ζούμε με δανεικά,ότι δεν ταυτιζόμαστε με διεκδικήσεις ομάδων που δεν σκέφτονται το σύνολο,δεν δείχνουν αλληλεγγύη,και κυρίως ότι δεν μπορούμε να διαμοιράζουμε τα ιμάτια του κράτους με έναν τρόπο ιδιοτελή. Πρέπει να σκεφτόμαστε και τους άλλους».
Είναι πραγματικά απίστευτο πώς άνθρωποι του υποτιθέμενου πνεύματος υποστηρίζουν μία τέτοια ακραία τοποθέτηση. Γιατί είναι ακραία η τοποθέτηση της μη συμμετοχής σε εποχές που η συμμετοχή κρίνει τα πάντα. Είναι συγκλονιστικό πως άνθρωποι του πνεύματος καλούν σε μη παρέμβαση και σε κοινωνικό λήθαργο. Είναι ακατανόητο πως άνθρωποι του πνεύματος και της υποτιθέμενης έρευνας συνηγορούν υπέρ των μονολιθικών σκέψεων του μονόδρομου και τελικά ενισχύουν τον φιλοσοφικό, οικονομικό, πολιτικό και ηθικό σκοταδισμό.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚυρία Κιντή προτού συνηγορήσετε υπέρ της μονολιθικής σκέψης του μονόδρομου ανατρέξτε σε συναδέλφους σας τόσο του εξωτερικού όσο και του εσωτερικού που μιλούν για τα πραγματικά αίτια της κρίσης. Μιλάτε για περισσότερη δουλειά. Περισσότερη δουλειά για ποιον; Για αυτόν που αύριο θα εγκατλείψει την ίδια του την επένδυση; κ.ο.κ. Μην καλλιεργείτε την αφέλεια και το σκοταδισμό. Ενισχύστε το κριτικό πνεύμα και όχι την ατομική και κοινωνική απόσυρση. Αν πάλι νοιώθετε ενοχές για τον τρόπο που εσείς και γενικά οι καθηγητές ανεβαίνουν ιεραρχίες τότε παλέψτε αυτό. Για να αλλάξει. Ούτε αυτό αλλάζει μέσα από γραφεία.
Καληνύχτα σας κυρία Κιντή. Καλόν ύπνο μέσα στο σκοτάδι που αρέσκεστε να ζείτε
Υπερβολικες οι θεσεις της κ.Κιντη.Αλοιμονο η ΔΗΜ.ΑΡ αν εμφανιστει με τετοιες θεσεις στη κοινωνια.Η απεργια ειναι η μονη μορφη αντιδρασης.Προφανως η νεα ηγεσια της ΠΟΣΔΕΠ εχει μια συνετη και υπευθυνη σταση απεναντι στα προβληματα του Πανεπιστημιου και στην αβελτηρια της κυβερνησης.Ειναι επομενως κριμα που στελεχη του ανανεωτικου χωρου εμφανιζονται πιο συντηρητικα απο τα στελεχη του ιδιου του ΠΑΣΟΚ.Η αγωνια για μια σοβαρη ρεφορμιστικη γραμμη δεν μπορει και δεν πρεπει να οδηγει σε υπερβαση της διαχωριστικης γραμμης αριστερας-δεξιας.
ΑπάντησηΔιαγραφήη περισσότερη δουλειά & μάλιστα χωρίς την ανάλογη οικονομική αμοιβή -εισοδημα..!
ΑπάντησηΔιαγραφήμόνον σε μια περίπτωση μπορεί να επιτευχθεί..
όταν αυτή είναι "ΧΟΜΠΙ"
ειναι κάτι που το κάνουμε διότι μας "ξεκουράζει",μας κάνει να έχουμε εσωτερική ισοροποια ,
το κανουμε γιατί μας ευχαριστεί...
όχι στο χρήμα..με την σημερινή έννοια απόκτησης του...
Μόνον άνθρωποι που δεν έχουν λογικά επιχειρήματα να υποστηρίξουν την άποψη τους, κρυμένοι πίσω από την ανωνυμία κάνουν προσωπικές επιθέσεις σ' αυτούς που έχουν και επιχειρήματα και το θάρρος της γνώμης τους!
ΑπάντησηΔιαγραφήΜαρία Πέτρου