Κοινή λογική και ελληνική πολιτική

Του  Κώστα Χρυσόγονου, καθηγητή Νομικής του ΑΠΘ, Έθνος, 21.2.11

Ωστόσο στη δανειακή σύμβαση με τα άλλα κράτη της Ευρωζώνης και το ΔΝΤ προβλέπεται ότι αυτοί μπορούν να επιδιώξουν την ικανοποίηση των απαιτήσεών τους έναντι του ελληνικού κράτους με εκτέλεση σε βάρος κάθε περιουσίας του τελευταίου, ενώ η σύμβαση δεν διέπεται από το ελληνικό αλλά από το αγγλικό δίκαιο. Με άλλες λέξεις, το ελληνικό κράτος θα έπρεπε να είχε ήδη προβεί στην πώληση (ή ανταλλαγή με ομόλογα) ενός μέρους της περιουσίας του όσο διέθετε ακόμα διαπραγματευτική δύναμη απέναντι σε ιδιώτες δανειστές. Δυστυχώς ο πολιτικός κόσμος αντί να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα, εξακολουθεί να επιδίδεται σε δημαγωγίες. Υπό τις προϋποθέσεις αυτές τα χειρότερα φαίνεται μάλλον να βρίσκονται μπροστά μας.

Το μέλλον της περιουσίας του ελληνικού κράτους ήταν το πρώτο θέμα τη επικαιρότητας το τελευταίο δεκαήμερο. Ο τρόπος με τον οποίο έγινε αυτό (εμφάνιση της «τρόικας» σε ρόλο «λαγού» και στη συνέχεια διαγωνισμός «εθνικής υπερηφάνειας» μεταξύ κυβέρνησης και κομμάτων) αναδεικνύει ξανά τις παθογένειες του ελληνικού δημόσιου βίου.

Η κοινή λογική λέει ότι ένας υπερχρεωμένος οφειλέτης ο οποίος αντιμετωπίζει τον κίνδυνο να χάσει περιουσιακά του στοιχεία, αντί πινακίου φακής, σε πλειστηριασμούς, κάνει δύο επείγουσες κινήσεις:

1) Επιδιώκει να πουλήσει μερικά από αυτά τα περιουσιακά στοιχεία και συγκεκριμένα όσα μπορούν να πουληθούν σε εύλογη τιμή, προκειμένου να αποκτήσει κάποια ρευστότητα.

2) Αναδιαπραγματεύεται με τους δανειστές του προκειμένου να πετύχει τον μετριασμό των απαιτήσεων τους και να αποφύγει την αναγκαστική εκτέλεση.

Η κοινή λογική όμως φαίνεται πως σταματά εκεί που αρχίζει η ελληνική πολιτική. Το υπερχρεωμένο ελληνικό κράτος αρνείται κάθε σκέψη για αναδιάρθρωση, επαναδιαπραγμάτευση κ.λπ. του χρέους του και σπεύδει να δανειστεί από άλλα κράτη για να συνεχίσει να αποπληρώνει, προσωρινά, στο ακέραιο χρέη προς ιδιώτες (και αυτό μάλιστα την ίδια στιγμή κατά την οποία πολλοί ιδιώτες ξεφορτώνονται στη δευτερογενή αγορά τα ελληνικά ομόλογα που κατέχουν σε τιμές χαμηλότερες από την ονομαστική τους αξία).

Σαν να μην έφτανε αυτό, τώρα διακηρύσσει ότι δεν πρόκειται να πουλήσει περιουσιακά του στοιχεία και σχεδιάζει να περιβάλει τη διακήρυξη αυτή με ισχύ νόμου. Ο κίνδυνος να χαθεί η δημόσια περιουσία σε πλειστηριασμούς δεν φαίνεται να έχει γίνει αντιληπτός από κανένα. Από νομική άποψη, η εκτέλεση κατά του δημοσίου είναι κατοχυρωμένη στο άρθρο 94 παρ. 4 του Συντάγματος. Η εκτέλεση βέβαια αυτή επιτρέπεται, εν όψει άλλων συνταγματικών διατάξεων, όπως ιδίως η αρχή της λαϊκής κυριαρχίας (άρθρο 1 παρ. 1 του Συντάγματος) μόνο σε βάρος της ιδιωτικής και όχι σε βάρος της δημόσιας περιουσίας του κράτους. Συνεπώς δεν μπορούν να καταστούν αντικείμενα εκτέλεσης πράγματα αφιερωμένα στην εξυπηρέτηση δημοσίων σκοπών, όπως π.χ. κτίρια στα οποία στεγάζονται δημόσιες αρχές και υπηρεσίες, ο οπλισμός των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας κ.τ.λ.

Αντίθετα επιτρέπεται η κατάσχεση αναξιοποίητων οικοπέδων, μετοχών σε εμπορικές επιχειρήσεις, χρηματικών απαιτήσεων κ.ο.κ. Ωστόσο στη δανειακή σύμβαση με τα άλλα κράτη της Ευρωζώνης και το ΔΝΤ προβλέπεται ότι αυτοί μπορούν να επιδιώξουν την ικανοποίηση των απαιτήσεών τους έναντι του ελληνικού κράτους με εκτέλεση σε βάρος κάθε περιουσίας του τελευταίου, ενώ η σύμβαση δεν διέπεται από το ελληνικό αλλά από το αγγλικό δίκαιο. Με άλλες λέξεις, το ελληνικό κράτος θα έπρεπε να είχε ήδη προβεί στην πώληση (ή ανταλλαγή με ομόλογα) ενός μέρους της περιουσίας του όσο διέθετε ακόμα διαπραγματευτική δύναμη απέναντι σε ιδιώτες δανειστές. Δυστυχώς ο πολιτικός κόσμος αντί να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα, εξακολουθεί να επιδίδεται σε δημαγωγίες. Υπό τις προϋποθέσεις αυτές τα χειρότερα φαίνεται μάλλον να βρίσκονται μπροστά μας.