Le Monde: Το νέο ύφος του αμερικανο-κινεζικού διαλόγου

- Δεν θα 'πρεπε να του 'χαμε δώσει δώρο το ipod πριν συζητήσετε μαζί του τα Ανθρώπινα Δικαιώματα

 Αυγή, 22.1.11

Η επίσκεψη του προέδρου Χου Ζιντάο στην Ουάσιγκτον, από τις 19 ώς τις 22 Ιανουαρίου, επιβεβαίωσε αυτή τη βασική αλήθεια: μεταξύ της Κίνας και των ΗΠΑ, οι σχέσεις δεν μπορούν να μην είναι συγκρουσιακές. Για πρώτη φορά εδώ και καιρό, η Αμερική βρίσκεται αντιμέτωπη με μια δύναμη που επιδιώκει να την ανταγωνιστεί σε όλα τα επίπεδα: το οικονομικό, το στρατιωτικό, το επιστημονικό, το πολιτιστικό. Ο κινεζικός κολοσσός έχει ήδη αναδιαμορφώσει την παγκόσμια οικονομική σκηνή, θέλει να καταστεί στρατηγικός γίγαντας και όχι μόνο στη δική της περιοχή. Η ανάδειξη μιας Κίνας πλούσιας και ισχυρής είναι σίγουρα καλό πράγμα. Δεν μπορεί να υλοποιηθεί μέσα σε μια κομφουκιανική ειρηνική αρμονία - ούτε στο εσωτερικό ούτε στο εξωτερικό.

Υπάρχουν λοιπόν συγκρούσεις, τριβές, εντάσεις και η μεγάλη αξία του Μπάρακ Ομπάμα είναι ότι δεν αποκρύπτει αυτό το γεγονός. Εδώ και ήδη δύο χρόνια, η ένταση αυξάνεται στην Ουάσιγκτον λόγω των εμπορικών πρακτικών της Κίνας και του ρόλου της ως παγκόσμιου στρατηγικού εταίρου.

Είναι γνωστό ότι οι ΗΠΑ καταρώνται την υποτίμηση του γουάν, του κινεζικού νομίσματος, που βρίσκεται στο εδώλιο του κατηγορουμένου για πολλά θέματα. Αποτελεί διαστρέβλωση του "δίκαιου εμπορίου", δήλωσε την Τετάρτη ο Αμερικανός πρόεδρος. Είναι πηγή σοβαρών δομικών ανισορροπιών στην κατανομή των παγκοσμίων αποθεμάτων και ελλειμμάτων.

Οι Αμερικανοί βουλευτές το μεταφράζουν αυτό με πολύ συγκεκριμένο τρόπο: χάνουμε δουλειές και μερίδια αγοράς. Οι Δημοκρατικοί γερουσιαστές και το κομμάτι του Tea Party των Ρεπουμπλικάνων, που είναι μεγάλοι υπέρμαχοι του προστατευτισμού, επεξεργάζονται επί μονίμου βάσεως σχέδια κυρώσεων κατά της Κίνας. Συνήθως, αυτά εμποδίζονται από μια φιλοκινεζική ομάδα πίεσης των μεγάλων αμερικανικών εταιρειών.

Αλλά, αυτή τη φορά, οι εταιρείες έχουν θυμώσει. Καταγγέλλουν την αδιαφάνεια της κινεζικής αγοράς, κυρίως εκείνης των δημοσίων παραγγελιών, και τη λεηλασία της πνευματικής ιδιοκτησίας στην αυτοκρατορία του Μέσου.

Ο κ. Ομπάμα έγινε ανοικτά και ειλικρινά εκπρόσωπος των αιτιάσεων αυτών. Ο κ. Χου παρουσίασε την κινεζική άποψη: επικρίνει την αμερικανική δημοσιονομική ανευθυνότητα και μια νομισματική πολιτική που χαρακτηρίζεται από επικίνδυνη χαλαρότητα.

Πράγματι, τα πράγματα βελτιώνονται. Η Κίνα ξεκίνησε μια αργή μεταστροφή της οικονομίας της, που περνά από την πολύ προοδευτική ανατίμηση του γουάν, προκειμένου να αυξηθεί η εσωτερική ζήτηση και να καταπολεμηθεί ο πληθωρισμός.

Οι εντάσεις στη θάλασσα της νοτίου Κίνας, περνώντας από την Ταϊβάν ή το Θιβέτ, ώς το θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων γενικά, το αμερικανο-κινεζικό πολιτικό-στρατηγικό μέτωπο βρίσκεται και αυτό σε αναβρασμό. Αλλά και στο θέμα αυτό ο Αμερικανός πρόεδρος δεν έκανε χρήση ξύλινης γλώσσας με τον προσκεκλημένο του. Και ο τελευταίος φάνηκε ότι αποδέχεται απολύτως αυτή τη δημόσια έκθεση των διαφορών μεταξύ των δύο χωρών.

Δεν είναι ακόμη παρά μια εντύπωση, αλλά ο Μπ. Ομπάμα φαίνεται ότι έχει απαλλαγεί από μια ασκόπως υποχωρητική στάση έναντι του Πεκίνου, για να χρησιμοποιήσει τη γλώσσα της αλήθειας, σαν ίσος προς ίσον, χωρίς διπλωματικές περιστροφές. Κατά τον διάλογό της με την Κίνα, η Ευρώπη οφείλει να μιμηθεί αυτή τη στάση.