Η Θεσσαλονίκη πήρε τ’ όπλο της

Αγγελιοφόρος 31 Ιανουαρίου 2011

ΤOY ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΗΤΡΑΚΗ

Κάτι αλλάζει στη Θεσσαλονίκη. Η μεγάλη οικονομική κρίση και η βαθιά ύφεση που αυτή δημιούργησε έχει τραντάξει τα θεμέλια του επιχειρηματικού οικοδομήματος της πόλης και της ευρύτερης περιοχής. Το σκηνικό για την αγορά είναι ζοφερό και πολύ δύσκολα το κλίμα θα αντιστραφεί.

Αυτή η οριακή από πολλές πλευρές κατάσταση σε συνδυασμό με την παρουσία κάποιων ανθρώπων σε θέσεις -«κλειδιά» δρομολογούν εξελίξεις, που μέχρι πριν από λίγο καιρό θεωρούνταν περίπου αδύνατες, αφού είχαν κατά καιρούς συζητηθεί, αλλά… κολλούσαν κυρίως στα λεφτά και στη νομή της εξουσίας. Κατά κάποιο τρόπο -και μέχρις ενός ορισμένου σημείου- οι φορείς της Θεσσαλονίκης παίρνουν την κατάσταση -δηλαδή την τύχη τους- στα δικά τους χέρια. Τουλάχιστον δείχνουν να το προσπαθούν πιο σοβαρά από οποιαδήποτε άλλη φορά…

Είναι χαρακτηριστικό ότι για πρώτη φορά στα χρονικά οι ίδιοι αυτοί φορείς, διά του Οργανισμού Τουριστικής Προβολής και Μάρκετινγκ Θεσσαλονίκης του οποίου προεδρεύει ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, αποφασίζουν να «παίξουν» με όρους αγοράς, χωρίς να περιμένουν την παρέμβαση της κεντρικής εξουσίας, δηλαδή του «κράτους των Αθηνών», όπως το χαρακτηρίζουν. Ηδη υπέγραψαν συμφωνία 350.000 ευρώ το χρόνο με την ιρλανδική αεροπορική εταιρία χαμηλού κόστους Ryanair, προκειμένου να υπάρξουν τέσσερις νέες συνδέσεις με το αεροδρόμιο «Μακεδονία» (Βόρειο Λονδίνο, Σαρλερουά, Οσλο, Στοκχόλμη) και στόχο να έρθουν στη Θεσσαλονίκη από αυτούς τους προορισμούς 100.000 επισκέπτες. Για το οικονομικό σκέλος της συμφωνίας –το μόνιμο «αγκάθι» κάθε πρωτοβουλίας στη Θεσσαλονίκη- εγγυήθηκε ο δήμος, αλλά θα συμμετάσχουν μέσω του ΟΤΠΜΘ η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, το ΕΒΕΘ, το λιμάνι, η Ενωση Ξενοδόχων της πόλης και λόγω της φύσεως της συμφωνίας οι ξενοδόχοι και άλλοι τουριστικοί παράγοντες της Χαλκιδικής. Είναι μάλλον η πρώτη φορά που οι παράγοντες της Θεσσαλονίκης «βάζουν το χέρι στην τσέπη» για ένα θέμα με προφανή οφέλη, αλλά όχι ακριβή επιμερισμό τους. Μέχρι τώρα το σταθερό μοτίβο ήταν η επίκληση της Αθήνας και η συνακόλουθη υποβολή αιτημάτων προς υπουργεία και κυβερνήσεις.

Πάμε… κρουαζιέρα

Το καλό –όπως τουλάχιστον φαίνεται αυτήν τη στιγμή- είναι ότι οι σχετικές με την τόνωση του τουριστικού ρεύματος προς τη Θεσσαλονίκη θα συνεχιστούν. Επόμενο «μέτωπο» είναι η κρουαζιέρα και η ανάδειξη της πόλης σε προορισμό κρουαζιερόπλοιων. Ηδη ο Οργανισμός Λιμένος ετοιμάζει ειδικό έντυπο, ενώ στις 8 και 9 Φεβρουαρίου αντιπροσωπεία της πόλης θα επισκεφτεί μεγάλη τουριστική έκθεση στο Τελ Αβίβ, την πρωτεύουσα του Ισραήλ. Αλλωστε, οι κρουαζιέρες θεωρούνται στο Ισραήλ ένα εξαιρετικά αναβαθμισμένο τουριστικό προϊόν, ενώ οι πολίτες της χώρας τα τελευταία χρόνια έχουν αυξήσει θεαματικά την επισκεψιμότητά τους στη Θεσσαλονίκη, όπου το εβραϊκό στοιχείο ήταν πολυπληθές μέχρι το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Επίσης, μέσα στο Μάρτιο αντιπροσωπεία της Θεσσαλονίκης θα συμμετάσχει –στο πλαίσιο του ελληνικού περιπτέρου- στη μεγαλύτερη έκθεση κρουαζιέρας στον κόσμο που γίνεται στο Μαϊάμι των Ηνωμένων Πολιτειών.

Η αγορά σε ρυθμούς… «Καλλικράτη»

Ολη αυτή η προσπάθεια για την ενδυνάμωση του τουριστικού ρεύματος έχει ως στόχο την ενίσχυση της αγοράς της Θεσσαλονίκης και μάλιστα σε μια συγκυρία που ξανανοίγει η συζήτηση για τους όρους άσκησης του λιανεμπορίου στη χώρα μας. Αλλωστε, κάθε φορά που κάτι συμβαίνει και η αγορά… αναστενάζει εμφανίζονται στο προσκήνιο το ωράριο, η αργία της Κυριακής, οι εκπτώσεις και οι προσφορές. Το νέο στοιχείο στην υπόθεση είναι ο… «Καλλικράτης» για δύο λόγους:

Πρώτον, διότι –όπως επισημαίνει η Ελληνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου- σε περίπτωση μεταφοράς κομβικών αρμοδιοτήτων για τη λειτουργία της αγοράς (ωράριο, αργία Κυριακής κ.λπ.) στους νέους δήμους και στις περιφέρειες υπάρχει ο κίνδυνος να μετατραπεί η αγορά σε… μωσαϊκό, καθώς θα ισχύουν διαφορετικοί κανόνες από περιοχή σε περιοχή.

Δεύτερον, διότι σε ορισμένες περιπτώσεις οι νέοι δήμοι συμπεριλαμβάνουν τουριστικές περιοχές, όπου οι λιανεμπορικές επιχειρήσεις λειτουργούν από το πρωί μέχρι το βράδυ και το Σαββατοκύριακο.

Ετσι, με πρωτοβουλία της ΕΣΕΕ ξεκίνησε ένας ακόμη κύκλος διαλόγου των εμπλεκόμενων παραγόντων για τα θέματα της αγοράς, με στόχο μια κοινή συμφωνία η οποία θα επικυρωθεί με έναν κεντρικό νόμο που θα ισχύει σε όλη την Ελλάδα. Η συνομοσπονδία απέστειλε, μάλιστα, ερωτηματολόγιο σε εμπορικούς συλλόγους, εμπόρους και κοινωνικούς φορείς, ζητώντας τη γνώμη τους για τις διάφορες παραμέτρους λειτουργίας της αγοράς (ωράριο, προσφορές, καταστήματα stock & outlet, τουριστικές ζώνες, πλανόδιο εμπόριο κ.λπ.). Ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ, Βασίλης Κορκίδης, υπογραμμίζει, ακόμη, ότι «η συμπερίληψη από το Μνημόνιο του Λιανεμπορίου στα περίπου 160 κλειστά επαγγέλματα ενέχει κινδύνους άνισου ανταγωνισμού με τη δημιουργία υπερκαταστημάτων, εκπτωτικών χωριών, την πλήρη απελευθέρωση του ωραρίου και κυρίως την κατάργηση της κυριακάτικης αργίας». Ο ίδιος αποκαλύπτει ότι «μια σειρά από ξένες εταιρίες επιδιώκουν με νόμο να ανοίξουν διάπλατα τις πόρτες της ελληνικής αγοράς, να καταργήσουν τους περιορισμούς και να επιτρέψουν στις πολυεθνικές να αλωνίσουν, στραγγαλίζοντας οικονομικά τις μικρές και πολύ μικρές ελληνικές επιχειρήσεις και να γκρεμίσουν ό,τι χτίστηκε όλα αυτά τα χρόνια».

Τα πρώτα μηνύματα από το διάλογο δεν είναι θετικά, αφού καταγράφονται οι λίγο πολύ αντίθετες απόψεις που είναι γνωστό ότι υπάρχουν ανάμεσα στα μικρά καταστήματα, τα πολυκαταστήματα και τους εμποροϋπαλλήλους. Οι συμβιβαστικές προτάσεις της ΕΣΕΕ –όπως, για παράδειγμα, να ανοίγουν τα εμπορικά όχι μία, όπως ισχύει σήμερα, αλλά τρεις Κυριακές το χρόνο ή να ξεκινούν οι χειμερινές εκπτώσεις από την 1η Ιανουαρίου- δεν έχουν και μεγάλη ανταπόκριση, αφού θεωρούνται από κάποιες πλευρές άτολμες και ανεδαφικές και από κάποιες άλλες «κερκόπορτες» για τα χειρότερα, δηλαδή την πλήρη και απόλυτη φιλελευθεροποίηση του συστήματος της αγοράς.

Απαισιόδοξος ο Μ. Βλαχογιάννης

Απαισιόδοξος για τη δυνατότητα να μπουν κανόνες στην αγορά εμφανίζεται με δηλώσεις του στον «ΑτΚ» ο αντιπρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, Μανώλης Βλαχογιάννης, ο οποίος κάνει λόγο για «απέλπιδα προσπάθεια να μπει τάξη την ώρα που η αγορά βρίσκεται σε δίνη». Ο ίδιος είναι βέβαιος πως ό,τι και να νομοθετηθεί για τις εκπτώσεις και τις προσφορές δε θα εφαρμοστεί «αφού το κάθε μαγαζί κάνει ό,τι νομίζει», ενώ θεωρεί τη συζήτηση για λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές χωρίς νόημα. «Στόχος των ανοιχτών μαγαζιών τις Κυριακές είναι η ενθάρρυνση των αυθόρμητων αγορών, του shopping therapy, αλλά αυτήν τη στιγμή δεν υπάρχει σοβαρό πεδίο για κάτι τέτοιο λόγω της οικονομικής κρίσης και των συνεπειών της», σημειώνει ο κ. Βλαχογιάννης, ο οποίος αναρωτιέται χαμογελώντας με νόημα. «Το κυριακάτικο άνοιγμα δεν το κάναμε σε καλύτερες εποχές, θα το κάνουμε τώρα;».