Οικολόγοι Πράσινοι: Οι λιγνιτικές μονάδες πρέπει να κλείσουν, όχι να πουληθούν

Αντίθετοι είναι οι Οικολόγοι Πράσινοι στην πώληση μονάδων της ΔΕΗ. Ως προτεραιότητα και κριτήριο θέτουν ένα βιώσιμο σύστημα ηλεκτρισμού, χωρίς μονοπωλιακά ή ολιγοπωλιακά χαρακτηριστικά. Τονίζουν την ανάγκη για άμεση και αποφασιστική στροφή προς την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και για τερματισμό των άμεσων ή έμμεσων επιδοτήσεων σε αυτά. Χαρακτηριστικά δηλώνουν πως οι λιγνιτικές μονάδες δεν πρέπει να πουληθούν, αλλά να κλείσουν το συντομότερο δυνατό.

Αναλυτικότερα

Η απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας ξεκίνησε πριν σχεδόν 14 χρόνια με την Οδηγία 96/92. Η Ελλάδα ήταν η μοναδική χώρα-μέλος, για την κρατική επιχείρηση ηλεκτρισμού της οποίας επιτράπηκε να μην σπάσει ή να μην πουλήσει μονάδες, αλλά με τη δέσμευση να προχωρήσει σε κατασκευή νέων μονάδων προς αντικατάσταση παλιών, μέχρι ισχύος 900MW. Όλα αυτά τα χρόνια, η απελευθέρωση δεν προχώρησε ουσιαστικά στην Ελλάδα.. Μια μονάδα κατασκευάστηκε από τα ημι-κρατικά ΕΛΠΕ ενώ άκρως ύποπτοι και αμφισβητούμενοι είναι οι όροι λειτουργίας και συμμετοχής στην αγορά της μονάδας της Αλουμίνιον της Ελλάδος. Ταυτόχρονα, η Ευρωπαϊκή εμπειρία δείχνει σαφέστατα πως η «απελευθέρωση» οδήγησε στη δημιουργία πανίσχυρων ομίλων με πανευρωπαϊκή εμβέλεια, εμμονή στα ορυκτά καύσιμα και την πυρηνική ενέργεια, ολιγοπωλιακή συμπεριφορά και τεράστια κέρδη.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι πιστεύουμε πως η ενεργειακή επανάσταση που τόσο έχουμε ανάγκη δεν μπορεί να έρθει ούτε με μια «κρατική» ΔΕΗ εξαρτημένη από την εύκολη και καταστροφική λύση του λιγνίτη ούτε με χαριστικές συμπεριφορές προς επιχειρηματικούς ομίλους διαπλεκόμενους με το πελατειακό κράτος. Πιστεύουμε πως στοχευμένες αλλαγές στους Κώδικες Διαχείρισης του Συστήματος και Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας, με τη δημιουργία «έξυπνου δικτύου» διανομής της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από Α.Π.Ε., περιορισμοί στη ΔΕΗ για κατασκευή νέων μονάδων, καθώς και τόνωση του ανταγωνισμού στον τομέα της προμήθειας, είναι ικανοί να οδηγήσουν σε μια ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρισμού, χωρίς να χρειάζεται πώληση υφιστάμενων μονάδων της ΔΕΗ.

Ταυτόχρονα, σημαντικά περιθώρια εξυγίανσης υπάρχουν στη ΔΕΗ: αναιτιολόγητες δαπάνες και καθυστερήσεις υπάρχουν στα νησιωτικά συστήματα ενώ υψηλότατο είναι το συνολικό κόστος μισθοδοσίας της επιχείρησης: 1,69 δις το 2009 για 22.582 εργαζόμενους, ποσό 64% μεγαλύτερο από τις συνολικές δαπάνες της ΔΕΗ για αγορές υγρών καυσίμων και φυσικού αερίου!

Αυτό που όμως απουσιάζει από την όλη συζήτηση είναι το τι Σύστημα Ηλεκτρισμού χρειαζόμαστε. Ακόμα και οι ελάχιστα φιλόδοξες Ευρωπαϊκές πολιτικές για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και την προώθηση των ΑΠΕ, επί της ουσίας σημαίνουν πως τουλάχιστον τα 2/3 των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ θα πρέπει να κλείσουν τα επόμενα 10-13 χρόνια.  Από το 2013 η Δ.Ε.Η., αν δεν υπάρξει ριζική απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα, θα χρειαστεί να καταβάλλει περίπου 1,4 δις ευρώ το χρόνο για την αγορά δικαιωμάτων εκπομπής διοξειδίου άνθρακα. Η αλλαγή των ενεργειακών μας προτύπων, η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και η στροφή στις ΑΠΕ θα έχουν οφέλη στη δημόσια υγεία, στην ποιότητα ζωής, στην απεξάρτηση από εισαγόμενα καύσιμα και τις διακυμάνσεις τιμών τους και θα περιορίσουν σημαντικά την ανάγκη για κατασκευή νέων μονάδων.

Κρίσιμο βήμα για τη μετάβαση σε ένα σύστημα ηλεκτρισμού χαμηλών εκπομπών ρύπων είναι ο τερματισμός των άμεσων ή έμμεσων επιδοτήσεων στα ορυκτά καύσιμα. Στην κατεύθυνση αυτή, οι Οικολόγοι Πράσινοι ζητούν:

• Αύξηση του «Πόρου Ανάπτυξης» για την χρηματοδότηση της στροφής στην πράσινη οικονομία στις λιγνιτικές περιοχές
• Επαναφορά του φόρου στερεών καυσίμων από τον οποίο εξαιρέθηκε ο λιγνίτης λίγες βδομάδες μετά τη θέσπισή του το 2007
• Επιβολή «τέλους μείωσης λιγνιτικής ισχύος» για αποκατάσταση και προσαρμογή στη μεταλιγνιτική εποχή των λιγνιτικών περιοχών.
• Επανεξέταση της ρύθμισης (άρθ.34 του Ν.2773/99) για τον Οργανισμό Ασφάλισης Προσωπικού ΔΕΗ

Ειδικά για το τελευταίο, επισημαίνουμε τα εξής:

Ένα μεγάλο τμήμα των ορυχείων, των μονάδων και των δικτύων της ΔΕΗ κατασκευάστηκε αποκλειστικά με χρήση των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων της. Το ποσό αυτό, ενσωματωμένο στην περιουσία της ΔΕΗ, υπολογίζεται σήμερα στα 11 δις ευρώ. Το κράτος, αναλαμβάνοντας τις ασφαλιστικές υποχρεώσεις της ΔΕΗ 

προς τους εργαζόμενούς της, ουσιαστικά χάρισε αυτά τα 11 δις στην επιχείρηση και τα χρεώνεται το ίδιο καταβάλλοντάς τα στον ΟΑΠ ΔΕΗ κάτι που αποτελεί μια τεράστια και κοινωνικά άδικη επιδότηση στο λιγνιτικό παρελθόν και παρόν της ΔΕΗ. Οι Οικολόγοι Πράσινοι ζητούν επανεξέταση της ρύθμισης αυτής με κριτήρια την ανάληψη από το σύστημα ηλεκτρισμού του πραγματικού κόστους παραγωγής αλλά και την κοινωνική δικαιοσύνη, ιδιαίτερα σε περίοδο δημοσιονομικής κρίσης όπως αυτή που διανύουμε.
Παράλληλα, ζητούν να πληροφορηθούν οι Έλληνες πολίτες:

1. Τι ποσά έχει καταβάλει μέχρι στιγμής η ελληνική κυβέρνηση στον ΟΑΠ-ΔΕΗ στο πλαίσιο των παραπάνω δεσμεύσεών της
2. Αν έχουν εγγραφεί οι δαπάνες αυτές στους αντίστοιχους προϋπολογισμούς της ελληνικής κυβέρνησης και αν έχουν προσμετρηθεί στον υπολογισμό του δημόσιου ελλείμματος και του χρέους
3. Αν έχει διενεργηθεί διαχειριστικός έλεγχος στον ΟΑΠ-ΔΕΗ και αν έχουν δημοσιοποιηθεί τα στοιχεία των ισολογισμών του

Η Εκτελεστική Γραμματεία των Οικολόγων Πράσινων